Σύγχρονο ESL αλλά με κώνους και ribbon

To Quad Z4 επιστρέφει στις ρίζες της εταιρείας και στο ιστορικό corner ribbon loudspeaker, συνδυάζοντας κώνους με ένα εξαιρετικό τουίτερ ταινίας, ενώ ο ήχος του θυμίζει το θρυλικό ESL-57

Το όνομα της Quad ήταν πάντοτε συνώνυμο με τον ήχο υψηλής πιστότητας και τις εξωτικές σχεδιάσεις ηχείων. Δεν νομίζουμε ότι υπάρχει audiophile, ειδικά από τους παλαιότερους του χώρου, που να μην έχει αποκτήσει σε κάποια στιγμή ή έστω ακούσει και λαχταρήσει να αγοράσει ένα από τα ηλεκτροστατικά της Quad.

Από το 1955 που ο δαιμόνιος Peter Walker παρουσίασε το Quad ELS-57, έως το λανσάρισμα του ESL-63 και αργότερα την μεταμόρφωση του στα νεώτερα 2905, 2805 και τα σημερινά 2912 και 2812, τα πάνελ της Quad αποτέλεσαν σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία του ήχου. Εάν θελήσουμε να αναφερθούμε σε ένα και μόνο ηχείο ως πατέρα των σημερινών υλοποιήσεων, αυτό σίγουρα θα είναι το ESL-57. Το πρώτο πλήρους φάσματος ηλεκτροστατικό ηχείο παραγωγής και το πρώτο πιστό και ακριβές ηχείο που κατασκευάστηκε ποτέ.

Τα ηλεκτροστατικά της Quad εξακολουθούν να αποτελούν το όνειρο κάθε audiophile, ωστόσο δεν είναι ηχεία «παντός καιρού». Ακόμα έχουν τους περιορισμούς τους σε μέγιστη στάθμη και σε έκταση χαμηλών, είναι πολύ απαιτητικά στην τοποθέτηση και ακόμα πιο απαιτητικά στα συνοδά ενισχυτικά. Όποιος βέβαια τα κάνει να παίξουν δεν θα τα αποχωριστεί ποτέ. Όποιος όμως δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τους περιορισμούς τους μπορεί να στραφεί αλλού.

Όπως στα κορυφαία Z4, τη ναυαρχίδα της σειράς Z, που επιστρέφει στις ρίζες της εταιρείας, Δηλαδή σε ένα υβριδικό ηλεκτροδυναμικό ηχείο με κώνους και τουίτερ ταινίας, όπως το πρώτο ηχείο της εταιρείας. Ναι, πριν από το ESL-57 η εταιρεία έφτιαξε το Corner Ribbon Loudspeaker, που λανσαρίστηκε το 1951 στην τιμή των 83 λιρών Αγγλίας!

FROM Α ΤΟ Ζ
Το μεγάλο ηχείο της σειράς Ζ, το Z4, είναι ένα ηχείο που πρωτίστως ξεχωρίζει για την ποιότητα κατασκευής, το σχεδίαση και το φινίρισμα του. Η πίσω πλευρά της καμπίνας είναι ημικυλινδρική, δίνοντας έτσι στο ηχείο μια πολύ φινετσάτη παρουσία στο χώρο, αλλά και μειώνοντας τα στάσιμα κύματα στο εσωτερικό της. Το φινίρισμα λάκας, ειδικά το rosewood που ήρθε στο περιοδικό, είναι υπέροχο, καθιστώντας το ηχείο ένα έπιπλο πολυτελείας που χαίρεσαι όχι μόνον να το ακούς, αλλά και να το βλέπεις. Οι μονάδες του Z4 είναι και αυτές εξαιρετικής ποιότητας.

Το μιντ 150mm και τα τρία γούφερ 165mm χρησιμοποιούν κώνο από πλεκτό κέβλαρ, αλλά με διπλή ανάρτηση, συνδυάζοντας έτσι ακαμψία και απόσβεση σε όλο το φάσμα που καλύπτουν. Τα τρία γούφερ φορτίζονται με ειδικής σχεδίασης bass reflex στο κάτω τμήμα της καμπίνας, μεταξύ της ξυλοκατασκευής και της βάσης, επιλογή που διευκολύνει και την τοποθέτηση αλλά και εξαλείφει πλήρως τον στροβιλισμό αέρα μια συμβατικής σωλήνας.

Το τουίτερ ταινίας είναι σχετικά «μεγάλο» σε επιφάνεια, 90x12mm με κατασκευή σάντουιτς (πλαστικό-μέταλλο) για να μην «κόβεται», υψηλή μαγνητική ροή, υψηλή ευαισθησία και αυξημένη δυνατότητα πρόσληψης ισχύος. Έτσι η ευαισθησία του ηχείου σκαρφαλώνει στα 90dB/W/m, ενώ το Z4 μπορεί να φτάσει έως τα 115dB SPL χωρίς πρόβλημα υπερφόρτωσης ή καταστροφής κάποιας μονάδας, ειδικά της ταινίας (ribbon).

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ESL-57
Μερικά λεπτά ακρόασης του Z4 χρειάστηκαν μόνο για να θυμηθούμε ξανά τον ήχο του ESL-57. Αξιοθαύμαστη ομοιογένεια, χωρίς να προδίδεται ότι το ηχείο είναι τριών δρόμων, ήχος βελούδινος, γλυκόηχος, ζεστός.

Και στο ESL-57 που ήταν δύο δρόμων, η μετάβαση από το πάνελ του γούφερ στο πάνελ του μιντ-τουίτερ ήταν ουσιαστικά τέλεια. Στο Ζ4 που είναι τριών δρόμων, και χρησιμοποιεί μονάδες διαφορετικής τεχνολογίας, αυτή η ομαλότατη μετάβαση από τα γούφερ στο μιντ και από το μιντ στο τουίτερ είναι σαφώς πιο δύσκολη υπόθεση. Και όμως η Quad έχει κάνει και εδώ το θαύμα της και το αποτέλεσμα είναι ένα ηχείο που με κλειστά μάτια θα το θεωρούσαμε ηχείο full range με μια μονάδα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το ότι αυτό επιτυγχάνεται χωρίς να αλλάζει η χροιά και η ταχύτητα από μονάδα σε μονάδα. Οι κώνοι έχουν αστραπιαία απόκριση και δένουν με το ταχύτατο ribbon, ενώ το ribbon έχει σώμα και δένει με τους κώνους.

Η απόδοση του ribbon είναι πραγματικά να την πιείς στο ποτήρι. Το Z4 διαθέτει ένα από τα καλύτερα τουίτερ που έχουμε ακούσει σε ηχείο ανεξαρτήτως κατηγορίας, ξεπερνώντας ακόμα και την απόδοση των ηλεκτροστατικών της Quad.

Οι υψηλές είναι αέρινες, εκπληκτικά καθαρές, με στερεοσκοπική λεπτομέρεια, αλλά και βελούδινες, γλυκόηχες, με ρεαλιστικά ηχοχρώματα. Τα πρίμα του Quad έχουν αυτή τη σπάνια ποιότητα που διαθέτουν τα καλά ribbon, έχουν σώμα και περιγραφή, τα όργανα διαγράφονται με τρεις διαστάσεις, «μάζα» και όγκο. Ακούς το πιατίνι να σκάει και είναι δύο μεταλλικά κύμβαλα που χτυπούν μεταξύ τους και όχι το «γρατζούνισμα» που ακούμε από τα περισσότερα τουίτερ θόλου ακόμα και από τα πιο ακριβά.

Οι μεσαίες του Z4 δεν υστερούν δίπλα στο κορυφαίο τουίτερ ταινίας και αυτό είναι πολύ μεγάλο επίτευγμα για ένα μιντ κώνου. Αποδεικνύει ότι οι μηχανικοί της Quad έχουν ψάξει και τη μονάδα και το κροσόβερ και την καμπίνα του ηχείου. Οι μεσαίες έχουν την έξοχη λεπτομέρεια, τη διαφάνεια, τον αέρα και τη γρηγοράδα του τουίτερ. Επιπλέον είναι γεμάτες, με αληθοφανή ηχοχρώματα, πλούσιες, βελούδινες και γλυκές όπως η υψηλές.

Χαρήκαμε να ακούμε φωνές, η Amanda McBroom και οι τρεις τενόροι Il Divo ζωντάνεψαν στο χώρο μας. Απολαύσαμε μεγάλα συμφωνικά με υπέροχα έγχορδα και λαμπερά πνευστά. Βάλαμε καλές ηχογραφήσεις πιάνου και αντί να ακούσουμε ένα track ακούσαμε ολόκληρο το δίσκο, τόσο ρεαλιστικά «ζωγράφισε» το ηχείο το Steinway Model D στην Ουγγρική Ραψωδία.

Βέβαια τί να τις κάνεις τις μεσαίες και τις υψηλές εάν το ηχείο δεν μπορεί να τις στήσει σωστά στο χώρο; Αλλά και στον τομέα αυτό το Ζ4 δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Το στερεοφωνικό είδωλο που είναι σε θέση να αναπλάσει είναι εκπληκτικά αληθοφανές, το ηχείο εξαφανίζεται παντελώς στο χώρο, αφήνοντας μια τρισδιάστατη ηχητική σκηνή, με ρεαλιστικές διαστάσεις και έξοχη απόδοση του αέρα και του μεγέθους του χώρου. Επιπλέον η ακρίβεια τοποθέτησης των επιμέρους οργάνων και φωνών είναι χειρουργική, ενώ οι αποστάσεις μεταξύ των οργάνων, η «ησυχία» και ο αέρας είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτες.

Ουσιαστικά το Z4 έχει αυτό που λέμε χαμηλό επίπεδο θορύβου. Δηλαδή η ησυχία της μουσικής μεταφράζεται και σε ησυχία στον ήχο του Quad, δεν υπάρχει γρέζι και κόκκος. Στις κάτω οκτάβες το ηχείο έχει αρκετά πλούσιο ήχο με πολύ καλό όγκο και σώμα. Το Z4 δεν κατεβαίνει ιδιαίτερα χαμηλά και η Quad το δηλώνει στις προδιαγραφές του ηχείου, πάει μέχρι τα 40Hz στα -6dB. Μέχρι εκεί λοιπόν το ηχείο τα πάει μια χαρά, με άριστη περιγραφή, πλούσιο ηχόχρωμα, αλλά και εξαιρετικό έλεγχο και απόσβεση, χωρίς χρωματισμούς, ουρές ή μπουμαρίσματα. Στην τελευταία οκτάβα, δηλαδή κάτω από τα 40Hz το Quad δίνει κάποια αίσθηση όγκου και παρουσίας των οργάνων, ωστόσο οι νότες σβήνουν πιο γρήγορα και το ηχείο γίνεται πλέον υπερελεγχόμενο και ελαφρά αναιμικό.

Πάντως το Z4 ισοφαρίζει την μειωμένη έκταση στις χαμηλές με εξαιρετική δυναμική περιοχή, τόσο στα μικροδυναμικά όπου απελευθερώνει κάθε μικρολεπτομέρεια της μουσικής, όσο και στα μακροδυναμικά όπου ανεβάζει στάθμες και ηχητικό μέτωπο, χωρίς να συμπιέζει και χωρίς να αλλάζει η υπέροχη του εικόνα και οι μελιστάλαχτες χροιές του.

Τελικά το εμβληματικό μότο της Quad «the closest approach to the original sound», μια θρυλική φράση που εμπνεύστηκε ο Peter Walker για τα διάσημα ηλεκτροστατικά του, ταιριάζει γάντι και στα εξαιρετικά Z4. Στην τιμή τους θα λέγαμε ότι είναι εύρημα, καθώς εκτός από την πανέμορφη σχεδίαση και το αψεγάδιαστο φινίρισμα διαθέτουν ήχο που μπορεί να σταθεί επάξια δίπλα στα ανυπέρβλητα ηλεκτροστατικά της εταιρίας.

Quad Z4
ΣΧΕΔΙΑΣΗ: ηλεκτροδυναμικό ηχείο τριών δρόμων, ανάκλασης χαμηλών
ΜΟΝΑΔΕΣ: τουίτερ ribbon 90x12mm, μίντ πλεκτού κέβλαρ 150mm,
3x165mm γούφερ πλεκτού κέβλαρ
ΚΑΜΠΙΝΑ: ημικυλινδρική με φινίρισμα λάκας
ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ: 47Hz - 20kHz, -6dB@40Hz
ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ ΚΡΟΣΣΟΒΕΡ: 300Hz, 3,5kHz
ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ: 90dB/W/μ
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ: 4Ω, ελάχιστη 3,6Ω
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ: 60 - 250W
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 267x1175x340 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 23,5 κιλά

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Aurion Image & Sound
ΕΠΑΦΗ: 210 8088902
TIMH: 4.799 ευρώ
 

Υπέρ:
Εξαιρετική ομοιογένεια
Τρισδιάστατο soundstage
Φινίρισμα ακριβού επίπλου

Κατά:
Δεν κατεβαίνει πολύ χαμηλά

Σχόλιο
To Quad Z4 μπορεί να σταθεί επάξια ακόμα και δίπλα στα θρυλικά ηλεκτροστατικά της εταιρείας, με ήχο μουσικό, γλυκόηχο και αληθοφανή. Επιπλέον έχει δώσει μεγάλο βάρος στην κατασκευή της καμπίνας, με πανέμορφο ημικυκλικό σχήμα και αψεγάδιαστο φινίρισμα λάκας.