Long live the king

Το Hegel HD30 είναι ο νέος βασιλιάς της ψηφιακής αναπαραγωγής, καταφέρνοντας να μετατρέψει τα ψηφία σε μουσική, χωρίς να παρεμβάλλει την ηχητική του σφραγίδα στην πορεία του σήματος

Οι δημιουργοί της Νορβηγικής Hegel ποτέ δεν λένε «μεγάλα λόγια» για τα προϊόντα τους, τα οποία είναι αδιαμφισβήτητα κορυφαία. Όταν λοιπόν ανακοίνωσαν ότι θα παρουσιάσουν ένα DAC αναφοράς, το HD30, υποψιαστήκαμε ότι το νέο θα είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο. Όντως το HD30 είναι μια ψηφιακή συσκευή ονείρου, ένα DAC αναφοράς, που αυτή τη στιγμή βάζει υποψηφιότητα για τη θέση του καλύτερου DAC της αγοράς. Μια πανέμορφη κατασκευή, με προσεγμένο φινίρισμα, στιβαρό μεταλλικό σασί και μινιμαλιστική σχεδίαση, με μόνον δύο περιστροφικούς επιλογείς και μια ευανάγνωστη οθόνη στην πρόσοψη της συσκευής.

Το Hegel HD30 ενσωματώνει μια πληθώρα τεχνολογιών που λειτουργούν αθροιστικά, με στόχο την υλοποίηση ενός απολύτως ουδέτερου DAC αναφοράς, που δεν προσθέτει, ούτε αφαιρεί τίποτα από τα σήματα που αναπαράγει. Η τεχνολογία MasterClock αναφέρεται στον κύριο ταλαντωτή του συστήματος, που μειώνει το jitter στο εξαιρετικά χαμηλό νούμερο των 10pSec, η Organic Sound στη επίτευξη ήχου απόλυτα ουδέτερου και πιστού προς την πηγή, η SoundEngine αναφέρεται σε ένα ειδικό σύστημα ακύρωσης λαθών το οποίο ελαχιστοποιεί την παραμόρφωση ακόμα και στα ενισχυτικά που θα χρησιμοποιήσουμε με το HD30 και η SynchroDAC στο συγχρονισμένο upsampling που έχει ως αποτέλεσμα τα λιγότερα λάθη στη διαδικασία ψηφιακής μετατροπής και το χαμηλότερο δυνατό jitter. Όλες αυτές οι τεχνολογίες συνεργάζονται για να δημιουργήσουν ένα DAC, που σύμφωνα με την εταιρεία, είναι απολύτως πιστό και ουδέτερο προς το σήμα που καλείται να αναπαράγει, αφαιρώντας την «ηχητική του ταυτότητα» από την πορεία του σήματος.

Το HD30 χρησιμοποιεί τα κορυφαία AKM AK4490EQ DAC σε τοπολογία dual mono, ενώ το ειδικά σχεδιασμένο master clock ρίχνει το jitter της συσκευής στο πολύ χαμηλό νούμερο των 10pSec. Τα διπλά DAC υποστηρίζονται από το AKM AK4137EQ sample rate converter (που αναλαμβάνει και το upsampling) αλλά και πολλαπλά AKM AK4118AEQ digital audio transeiver (πριν και μετά το SRC) με στόχο την περαιτέρω ελαχιστοποίηση του jitter.

Μεγάλη προσοχή έχει δοθεί στην τροφοδοσία, με πλήρως ανεξάρτητο τροφοδοτικό για το κάθε στάδιο της συσκευής και ξεχωριστούς μετασχηματιστές για τα αναλογικά και τα ψηφιακά στάδια. Το τροφοδοτικό του Hegel αποτελείται από δύο δαχτυλιοειδείς μετασχηματιστές και πυκνωτικό φίλτρο 20.000μF, ενώ η τοπολογία του HD30 έχει βελτιστοποιηθεί με γνώμονα τη μέγιστη δυνατή μείωση του θορύβου λειτουργίας, με το επίπεδο θορύβου να «πέφτει» στο εκπληκτικό νούμερο των -150dB. Μάλιστα οι μηχανικοί της εταιρείας χρειάστηκε να υλοποιήσουν νέα μετρητικά συστήματα για να μπορέσουν να εκτιμήσουν με αξιοπιστία τη συμπεριφορά του νέου τους DAC στον τομέα αυτό.  

Τα αναλογικά στάδια είναι αντίστοιχης ποιότητας χρησιμοποιώντας παντού εξαιρετικής ποιότητας παθητικά εξαρτήματα. Βασίζονται στους τελεστικούς ενισχυτές TI LME49720 της Burr Brown, που διαθέτουν ιδιαίτερα υψηλή γραμμικότητα και εξαιρετικά χαμηλές παραμορφώσεις και είναι κατάλληλοι (όπως χαρακτηριστικά δηλώνει η TI) ακόμα και για χρήση σε προενισχυτές phono.

Το HD30 είναι πάνοπλο από πλευράς εισόδων, καθώς διαθέτει δύο ομοαξονικές, τρεις οπτικές, AES/EBU, USB και δικτύου. Οι αναλογικές έξοδοι είναι απλές και ισορροπημένες, ενώ τα αναλογικά στάδια του DAC έχουν αρκετά υψηλή έξοδο και ρυθμιζόμενη στάθμη ώστε να μπορούν να οδηγήσουν οποιονδήποτε τελικό ενισχυτή χωρίς την παρεμβολή προενισχυτή. Το DAC υποστηρίζει την αναπαραγωγή αρχείων PCM με μέγιστη ανάλυση έως και 24bit/192kHz και DSD128, δεν είναι όμως συμβατό με αρχεία PCM 24bit/384kHz. Πάντως όπως δηλώνει η Hegel, ακόμα και τα αρχεία hi-res της επίσης Νορβηγικής δισκογραφικής 2L δεν είναι αμιγείς ηχογραφήσεις 24bit/384kHz, οπότε δεν θεωρεί απαραίτητο να «χρεώσει» τον audiophile με δυνατότητες που ακόμα δεν μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως.

God is in the details

Και όμως μετά από όλα τα κορυφαία DAC που έχουν περάσει από τα εργαστήρια μας τους τελευταίους μήνες, ειδικά τα Bryston BDA-3, PS Audio DirecStream DAC και T+A DSD8 DAC, το Hegel HD30 είναι αυτό που μας καθήλωσε στη θέση ακρόασης. Από τις proprietary τεχνολογίες που ενσωματώνει το νορβηγικό αριστούργημα, το Organic Sound είναι αυτό που καλύτερα περιγράφει τις επιδόσεις της συσκευής. Το HD30 δεν προσθέτει απολύτως τίποτα στο ψηφιακό σήμα που αναπαράγει, ούτε όμως αφαιρεί κάτι. Αποτελεί ουσιαστικά ότι πιο κοντινό έχουμε ακούσει στην «ανυπαρξία» DAC, σε μια ψηφιοαναλογική μετατροπή, που μεταφράζει τα ψηφία σε μουσική, χωρίς να παρεμβάλλει τη δική της ηχητική ταυτότητα.

To Hegel HD30 αφαιρεί αρκετές στρώσεις «βρωμιάς», χρωματισμών, θορύβου και παραμορφώσεων, αποκαλύπτοντας μυριάδες κρυμμένες λεπτομέρειες που δεν έχουμε ξανακούσει σε δίσκους που τους γνωρίζουμε απόλυτα. Το HD30 είναι τόσο, μα τόσο αχρωμάτιστο και παντελώς διάφανο προς το σήμα που αναπαράγει, ώστε να μην έχει νόημα να περιγράψουμε την τονική του ισορροπία, τον ηχοχρωματικό του πλούτο ή την απόδοση της δυναμικής περιοχής και του soundstage. Εάν η εγγραφή είναι αναφοράς, τότε ο ήχος που θα ακούσουμε θα είναι και αυτός έξοχος, ξεπερνώντας κάθε άλλη ψηφιακή πηγή στο θέμα της ρεαλιστικής αναπαραγωγής της μουσικής. Εάν όχι, και πάλι θα ακούσουμε ακριβώς ότι έχει αποτυπωθεί στα αυλάκια του δίσκου, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Ναι, με το HD30 θέλαμε να ακούσουμε τους αγαπημένους μας δίσκους ξανά και ξανά, καθώς ανακαλύπταμε λεπτομέρειες που ειλικρινά δεν ξέραμε ότι υπάρχουν στο πρόγραμμα. Στο Four Seasons του Vivaldi (Janine Jansen/Decca) η σολίστα «αναπνέει» σε κάθε μουσικό μέτρο και όχι κάποιες, ελάχιστες φορές, όπως ακούγαμε μέχρι τώρα με τα άλλα κορυφαία DAC. Στο La Stravaganza, πάλι του Vivaldi (Rachel Podger/Channel Classics) για πρώτη φορά ακούσαμε ένα υπόκωφο φύσημα στην αρχή και στο τέλος των tracks, που αποδείχθηκε τελικά (μετά από ψάξιμο για το πως έγινε η εγγραφή) ότι είναι ο κλιματισμός του στούντιο! Στο θρυλικό The Rose (Amanda McBroom, Sheffield) για πρώτη φορά καταφέραμε να «δούμε» την ακριβή τοποθέτηση των τσέλων και του πιάνου στο τέλος του κομματιού, αλλά και να ακούσουμε την αντήχηση τους στο χώρο. Κάθε δίσκος έχει με το HD30 κάτι νέο να μας δώσει, κάποια νέα λεπτομέρεια, κάποια έξτρα μουσική πληροφορία που μας φέρνει πιο κοντά στη ζωντανή μουσική, αφαιρώντας τα πέπλα που όλα τα άλλα DAC παρεμβάλλουν μεταξύ του ακροατή και της μουσικής. Οι ισχυρισμοί λοιπόν της Hegel για θόρυβο στα -150dB και jitter μόλις 10 pico seconds αποδεικνύονται αληθινοί, καθώς αυτό που ακούμε είναι πλήρως απαλλαγμένο από ψηφιακά «φτιασίδια» και χρωματισμούς, αφήνοντας μόνον μουσική εκεί που οι συμβατικές υλοποιήσεις αφήνουν γρέζι, τεχνουργήματα και θόρυβο, που σκεπάζουν ένα μεγάλο τμήμα της ηχητικής πληροφορίας.   

Σε αρχεία hi-res η απόδοση του HD30 είναι ακόμα μεγαλύτερη αποκάλυψη από ότι με CD, καθώς εδώ ανακαλύπτουμε για πρώτη φορά ότι οι κορυφαίες ψηφιακές εγγραφές μπορούν να μας «μεταφέρουν» στο στούντιο όπου έγινε η εγγραφή. Το απόλυτο ξεκαθάρισμα των επίπεδων του soundstage και των επιμέρους στρώσεων σε πολυφωνικά έργα, όπως το soundtrack του The Mission (Ennio Morricone) είναι κάτι που δεν έχουμε ξανακούσει, ενώ η απόδοση των φωνών είναι κάτι που μόνον με καλά πικάπ έχουμε βιώσει. Ο όγκος του τραγουδιστή, η ανάσα του, το «στρογγύλεμα» στις καταλήξεις των φθόγγων, η πλήρης απουσία ένρινης χροιάς, η φυσικότητα και η γλυκύτητα στα συριστικά είναι τόσο υψηλού επιπέδου, ώστε να μην είναι υπερβολή να πούμε ότι το HD30 προσεγγίζει τον καλό αναλογικό ήχο.

Ναι, το νορβηγικό Hegel HD30 κάνει για πρώτη φορά την υπέρβαση στην ψηφιακή αναπαραγωγή, αφαιρώντας έως και το τελευταίο πέπλο μεταξύ του ακροατή και της μουσικής. Προσεγγίζει τον ήχο ενός καλού πικάπ ή ενός μαγνητοφώνου ανοιχτής ταινίας, παύοντας να ακούγεται «ψηφιακό». Η εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας υπαγορεύει βέβαια ότι οι συσκευές «τρέχουν», οπότε πολύ σύντομα κάποια άλλη υλοποίηση θα κάνει την υπέρβαση. Για την ώρα όμως το Hegel HD30 είναι ο βασιλιάς της ψηφιακής αναπαραγωγής.

Hegel HD30

ΕΙΔΟΣ: μετατροπέας DAC και USB DAC

ΠΑΙΖΕΙ: PCM μέχρι 24bit/192kHz, DSD μέχρι DSD128

DAC: διπλά AKM AK4490EQ σε ισορροπημένη λειτουργία

ΕΙΣΟΔΟΙ: 2xCoax (RCA/BNC), 1xAES/EBU, 3xToslink, 1xUSB, 1xEthernet

ΕΞΟΔΟΙ: Variable/Fixed Line Out (single-ended/balanced)

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΞΟΔΟΥ: 22Ω (single-ended), 44Ω (balanced)

ΕΠΙΠΕΔΟ ΘΟΡΥΒΟΥ: -150dB

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ (ΠxΥxB):  430x80x310 χλστ.

ΒΑΡΟΣ: 6,5 κιλα

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Stepcom

ΕΠΑΦΗ:  210 9605365

ΤΙΜΗ: 4.250 ευρώ

Υπέρ:

Το απόλυτα ουδέτερο DAC

Επίπεδο θορύβου -150dB

Ρυθμιζόμενη αναλογική έξοδος

Κατά:

Δεν έχει έξοδο ακουστικών

Δεν παίζει DXD και DSD256

Σχόλιο

Το Hegel HD30 είναι το «τέλειο» DAC για την εποχή μας, με διπλά AKM4490EQ DAC, διπλούς μετασχηματιστές, «αθόρυβα» αναλογικά στάδια και απόλυτα ουδέτερη ηχητική απόδοση

KEIMENO: ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΚΑΤΣΕΝΗΣ