DAC attack θα μπορούσα να ονομάσω τη... μάζωξη που έγινε τις προάλλες στο σπίτι μου. Ψηφιοαναλογικοί μετατροπείς (D/A Converters ή DAC) κάθε είδους βρέθηκαν ξαφνικά στο ρακ μου. Από μικρά «ντακάκια» των 200 ευρώ έως πανάκριβα υπολογιστικά συστήματα DAC των 10.000 ευρώ (και βάλε) ήταν απέναντί μου. Όλα διψασμένα για ψηφιοσειρές PCM. Πότε κοιτούσαν τα CD και Blu-ray player, πότε το iMac και πότε το νεότατο VAIO με Windows 8. Ήθελαν να παίξουν, να αποδείξουν την αξία τους. Για να τους βγάλεις το «ζουμί» θα έπρεπε να επιστρατεύσεις high performance ηχομηχανές, όπως ενισχυτές και ηχεία.
Τα DAC, βλέπετε, δε το έχουν σε τίποτε να ακυρώσουν ολόκληρα στερεοφωνικά συστήματα. Εδώ ισχύει ότι ένα σύστημα είναι τόσο καλό όσο μπορεί να ξεγυμνώσει τη πηγή του, μόνο που μερικές πηγές (δηλαδή DAC) δεν ξεγυμνώνονται με τίποτε, αντίθετα ζητούν όλο και καλύτερα ηχεία όλο και καλύτερους ενισχυτές μέχρι να «μαρτυρήσουν» το εσωτερικό τους κόσμο. Ανάμεσα, λοιπόν, στα DAC που βρέθηκαν απέναντί μου ήταν και ένα της ιταλικής M2Tech, μιας εταιρείας που εμφανίστηκε πρόσφατα στο προσκήνιο.
Πιο συγκεκριμένα, η M2Tech παρέδωσε στον ΗΧΟ το τελευταίο και καλύτερο μοντέλο της για δοκιμή, το Vaughan. Το όνομα προέρχεται από τον θρυλικό Αμερικανό κιθαρίστα, τραγουδιστή και συνθέτη Stevie Ray Vaughan. Παρόμοια, η M2Tech ονομάζει ένα μικρότερο DAC της Young, από τον Καναδό Neil Young. Σύντομα την περιμένουμε να βγάλει και κάτι ιταλικό, όπως Eros ή Luciano, από τους πολύ γνωστούς καλλιτέχνες της γείτονας χώρας.
Eκεί που πριν από ελάχιστα χρόνια τα προϊόντα της M2Tech έμοιαζαν με ιδιοκατασκευές από τον «Βενιέρη», τώρα δίνουν μαθήματα αισθητικής και κομψότητας. Η M2Tech, από την περιοχή της Πίζα, πρέπει να τα άκουσε καλά από τον ειδικό Τύπο, ώστε να φτιάξει την όψη της. Όταν «χρεώνεις» πολλά χρήματα ένα προϊόν audio, αυτό θα πρέπει όχι μόνο να ακούγεται σωστά αλλά και το design του να είναι υψηλού επιπέδου. Tο τρίτο στοιχείο είναι η φιλικότητα στη χρήση, κάτι όπου η M2Tech θα πρέπει να εστιάσει τώρα αφού έλυσε το θέμα του design.
Το Vaughan είναι από τις πιο όμορφες, αν και τεράστιες σε διαστάσεις, συσκευή DAC που έχω δει τα τελευταία χρόνια. Η σχεδίαση ταιριάζει στο δικό μας βλέμμα, ειδικά οι τεράστιες LED κυλιόμενες ενδείξεις στη πρόσοψη αλλά και το πλήθος εισόδων/εξόδων που παρέχει. Στην ουσία πρόκειται για μια αυστηρά ορθογώνια κατασκευή από χοντρό αλουμίνιο, σ’ όλες τις πλευρές, ακόμα κι από κάτω, που έχει ακμές 90° και πατάει σε τέσσερα σημεία. Το επάνω μέρος είναι «σφραγισμένο» με το λογότυπο της εταιρείας.
Η πρόσοψη κυριαρχείται από μια μαύρη μεταλλική διάτρητη επιφάνεια, η οποία σχηματίζει καμπύλη. Πίσω της προβάλλονται οι μεγάλες κόκκινες ενδείξεις από απλά LED. Αριστερά της πρόσοψης έχουμε τα πλήκτρα stand-by και μενού ενώ στα αριστερά το μεγάλο ρυθμιστικό έντασης και την υποδοχή ακουστικών. Για περισσότερα θα πρέπει να έχουμε το -επίσης από αλουμίνιο- τηλεχειριστήριο ανά χείρας, το οποίο, αν και έχει μικρού μεγέθους πλήκτρα, είναι ιδιαίτερου μεγάλου πάχους.
Η χρήση είναι σχετικά εύκολη, όλες οι ενδείξεις είναι στα αγγλικά, με τους χαρακτήρες να έχουν ύψος πάνω από 15 χιλιοστά, δηλαδή πολύ μεγαλύτεροι από τον τίτλο του άρθρου. Η ένδειξη της στάθμης γίνεται σε dB ή βήματα, παρέχεται ρυθμιστικό ισορροπίας καναλιών, αντιστροφή φάσης μέχρι και ρύθμιση της φωτεινότητας των ενδείξεων.
BATTERIES INCLUDED
Το Vaughan είναι ένα παράδειγμα συσκευής νέου audio που αλλάζει τα δεδομένα στον τομέα των πηγών, όπου κινητά, laptop, λειτουργικά συστήματα, players, δίκτυα και «σύννεφα», γίνονται ένα. Πρόκειται για έναν προενισχυτή γραμμής με ένα πλήρες σετ ψηφιακών εισόδων συμπεριλαμβανομένης USB -εκτός από HDMI και iPod-, που στηρίζεται σ’ ένα κορυφαίο ψηφιοαναλογικό επεξεργαστή (DAC), ενώ συμπληρώνει τις υπηρεσίες του με μια υποδοχή ακουστικών. Η πρώτη κίνηση «ακρόασης» ήταν να συνδέσω το VAIO στη USB είσοδο του Vaughan, που βρίσκεται στο πίσω μέρος. Αποτυχία. Χρειάζεται ένας ειδικός «οδηγός» που θα πρέπει να κατεβάσουμε από την ιστοσελίδα του κατασκευαστή ώστε να επικοινωνήσουν. Μια διαδικασία που χρειάζεται το χρόνο της μέχρι να γίνει ο ασύγχρονος... συγχρονισμός, αλλά στο τέλος ο ήχος θα επιβραβεύσει τον κόπο.
Η συσκευή φθάνει τα 9 κιλά σε βάρος επειδή φιλοξενεί στο εσωτερικό μια τεράστια υψηλού ρεύματος μπαταρία, τύπου LiPo, που έχει αναλάβει το ρόλο του τροφοδοτικού. Όπως το κινητό μας, για να λειτουργήσει σωστά, έτσι και το Vaughan, για σοβαρές ακροάσεις, θα πρέπει να φορτιστεί. Γνωρίζουμε άλλωστε το σημαντικό ρόλο του τροφοδοτικού σε έναν προενισχυτή και όταν αυτή είναι με μπαταρίες, τότε βρισκόμαστε στον ορθό δρόμο.
Βέβαια η χρήση μπαταριών έχει ως αποτέλεσμα χαμηλό συντελεστή φιλικότητας στη χρήση, κάτι όμως που προσπερνιέται με τη συνήθεια. Στο πίσω μέρος του Vaughan παρουσιάζεται μια πλούσια συλλογή ψηφιακών εισόδων από I «τετράγωνο» S μέχρι USΒ και BNC με πραγματικό τερματισμό 75Ω! Η αδυναμία μας. Η συσκευή μπορεί να δεχθεί σήματα επιπέδου 384KHz/24bit χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι εισόδων π.χ. S/PDIF ή ΑΕS/EBU, κάτι που επιλέγεται από τα μενού. Το πρωτόκολλο S/PDIF μπορεί να δεχθεί έως 24bit, ενώ στη USB μπορούμε να εφαρμόσουμε σήματα μέχρι 384KHz/32bit. Κάτι που ο Vaughan τα κάνει δεκτά. Κανένα όριο ή περιορισμός από τη πλευρά αυτή.
Εσωτερικά πρόκειται για συσκευή αρχιτεκτονικής 32bit, από τις λίγες που κυκλοφορούν εκεί έξω. Χρησιμοποιούνται τέσσερις Burr-Brown 32bit μετατροπείς ανά κανάλι, συνολικά οκτώ δηλαδή. Η συσκευή εφαρμόζει oversampling για να αυξήσει τη συχνότητα δειγματοληψίας (στα 705,6ΚHz ή 768ΚHz) του σήματος. Αυτό προσδίδει ένα πληθωρικό αριθμό bits στο σήμα για να έχει «ζουμί» για επεξεργασία αλλά και για ρύθμιση της στάθμης (έντασης) ώστε να μην απορρίπτονται τα πολύτιμα bits.
Το ίδιο προσεγμένα είναι και τα ρολόγια του Vaughan, που περιορίζουν το jitter στο ελάχιστο. Ο ενισχυτής ακουστικών της συσκευής είναι χαμηλής ισχύος αλλά υψηλών ρεμάτων υλοποιημένος με συμπληρωματικά τρανζίστορ και έχει αντίσταση εξόδου 10Ω, ώστε να μπορεί να οδηγήσει ακόμη και «αναίσθητα» ακουστικά. Πάντως την έξοδο ακουστικών του Vaughan την απολαύσαμε με το παραπάνω. Αν σας πω ότι από εκεί παρέλασε όλη η συλλογή των ακουστικών μου, μη με πιστέψετε...
ΣΤΑ 384KHz/32bit
Σίγουρα δε θα βρείτε πολλά tracks ανάλυσης 384KHz/32bit για να εκμεταλλευτείτε τα όρια του Vaughan. Kανένα πρόβλημα: ανεβάζει μόνο τη συχνότητα δειγματοληψίας ακόμα και από MP3, ενώ μπορεί να το αξιοποιήσετε εύκολα με αρχεία 192/24, που κυκλοφορούν σε μεγάλο αριθμό τελευταία. Έτσι λοιπόν στη USB σύνδεσα τον VAIO με τον Core i7 και στην S/PDIF το τράνσπορτ αναφοράς του περιοδικού, ακόμα χρησιμοποίησα Blu-ray player και iMac.
Τα πρώτα track που έφυγαν από το foobar2000, αφού ρυθμίστηκε για kernel streaming, ήταν το χριστουγεννιάτικό μπουκέτο της Linn Records, που περιελάμβανε σπουδαίες ηχογραφήσεις, από 44,1ΚΗz έως 192ΚΗz. Πραγματικό δώρο από τη σκοτσέζικη εταιρεία. Παράλληλα ακούσαμε ηχογραφήσεις της Opus3, αλλά και των The Βill Evans Trio, Οscar Peterson Night Train και Johnny Cash σε 96ΚΗz. Είναι από τις δοκιμές που ξεκινούν δύσκολα και μαγκωμένα, καταλήγουν όμως σε good time.
To κορυφαίο DAC της M2Tech έδειξε ότι τα bits μπορούν να ακουστούν πιο καθαρά, πιο γυαλισμένα και πιο ζεστά. Με φορτισμένη την μπαταρία άρχισαν οι ακροάσεις. Μπορώ ακόμη και θυμηθώ την υπέροχη φωνή της Dawn Langstroth στο τραγούδι Highwire Heart from Highwire στα 96KHz (Studio Master), που ξεδιπλώθηκε στο χώρο, ενώ μπορούσες να «δείξεις» τους μουσικούς στη σκηνή. Τόση ακρίβεια έχει η στερεοφωνική εικόνα.
Το Vaughan έδειξε αμέσως τις προθέσεις του, τόσο ως προενισχυτής όσο και ως DAC. Στην περιοχή των μεσαιοχαμηλών έδειξε περισσότερη ενέργεια από τα υπόλοιπα DAC με τα οποία το συγκρίναμε, ενώ με άνεση και φινέτσα μπόρεσε να ανταποκριθεί στα καλέσματα της μουσικής. Τίποτε δεν ακούγεται θαμπό ή θολωμένο, πέπλα δεν υπάρχουν εδώ. Ανοιχτή σκηνή σε όλες τις διαστάσεις, ειδικά στο βάθος. Τα κρουστά το τραγούδι Bird on A Wire από την Jennifer Warnes άνοιγαν «τρύπες» στη σκηνή, ενώ φωνή της ηχεί ακόμη στα αυτιά μου. Πλούσια χαμηλά, έλεγχος παντού και μια ανάλυση που δεν περνάει στο φάσμα της επαυξημένης πραγματικότητας.
Τον ήχο του Vaughan μόνο από πηγές κατηγορίας 8.000 ευρώ έχουμε λάβει, επιπλέον η ακρόαση της συσκευής με ακουστικά είναι αποκαλυπτική. Τελικά, έχοντας το Vaughan χρειάζεσαι μόνο ένα laptop για να δημιουργήσεις ένα κορυφαίο σύστημα ήχου. Ο ανταγωνισμός φυσικά είναι σκληρός από Δύση και Ανατολή, όμως το Vaughan δεν τρομάζει, αφού ο ήχος του είναι από μόνο του νικητής. Ναι, είναι από τα καλύτερα DAC που ακούσαμε τελευταία, και μάλιστα με δυνατότητες.
ΥΠΕΡ
Τροφοδοσία μπαταρίας
Κατασκευή
Κορυφαίος ήχος
Είναι και προενισχυτής και ενισχυτής ακουστικών
ΚΑΤΑ
Τρόπος χρήσης (φιλικότητα)
Όχι είσοδοι HDMI και iOS
Όχι δίκτυο
ΣΧΟΛΙΟ
Μια συσκευή νέας εποχής, που συνδυάζει ένα κορυφαίο USB DAC, έναν προενισχυτή και έναν ενισχυτή ακουστικών, ικανή να δημιουργήσει ένα ultra high-end στερεοφωνικό συγκρότημα με τη συμβολή ενός ενισχυτή και δύο ηχείων.
ΤIP01
Κάποια στιγμή θα χρειαστεί να αλλάξουμε μπαταρία.
ΤΙP02
Πολύ καλή η είσοδος S/PDIF σε BNC, η οποία είναι τερματισμένη στα 75Ω για μέγιστη μεταφορά σήματος και άψογη προσαρμογή.
TIP03
Όταν η μπαταρία είναι πλήρως φορτισμένη, το Vaughan μπορεί να λειτουργήσει και ως φορητός (unpluged).
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ: 44.1, 48, 88.2, 96, 176.4, 192, 352.8, 384KHz
ANAΛΥΣΕΙΣ: Από 16 έως 24 bits και από 16 έως 32 bits στο USB.
ΕΙΣΟΔΟΙ: 2xAES/EBU, 2xΒΝC (S/PDIF), 2xRCA (S/PDIF), 2xToslink, 2xST, 1xBNC για εξωτερικό ρολόι, 1xUSB 2.0, 1xI2S
EΞΟΔΟΙ: 2xRCA, 2xΧLR
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 450x100x465 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 9 κιλά
AΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: AudioSoul
ΕΠΑΦΗ: 210.3839.399
ΤΙΜΗ: 6.000 ευρώ
