Με πλούσιο φως φτιαγμένο από λέιζερ και εμπλουτισμένος με το απαραίτητο πια HDR

Πάει περίπου ένας χρόνος από την προηγούμενη παρουσίαση της ναυαρχίδας της Epson. Ένας προβολέας που έθεσε νέα στάνταρτ στην κατηγορία της οικιακής προβολής. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την φωτεινή πηγή που χρησιμοποιούσε μια και ήταν ο πρώτος προβολέας για οικιακή χρήση που ήταν εφοδιασμένος με πηγή φωτός λέιζερ αντί της γνωστής σε όλους μας UHP λάμπας. Ο νέος Epson EH-LS10500 αποτελεί αναβάθμιση του Epson EH-LS10000 στα σημεία.

Είναι ένας, εμφανισιακά, επιβλητικός και δυναμικός προβολέας. Μεγάλος σε μέγεθος με έντονες καμπύλες και πολλές ομοιότητες με τα υπόλοιπα cinema μοντέλα της εταιρείας. Ο νέος Epson είναι ένας προβολέας με ανάλυση 1.920x1.080 (0.74 R-HTPS) αμιγώς δηλαδή 2K προβολέας. Eίναι τεχνολογίας LCD reflective και μπορεί να δεχτεί σήματα 4K και η προβολή γίνεται μέσω ενός συστήματος μετατόπισης κατά μισού βήματος των pixel δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο περισσότερα «εικονικά» pixels ώστε να αυξηθεί η ανάλυση της προβαλλόμενης εικόνας. Ο προβολέας δεν χρησιμοποιεί την κοινή λάμπα που όλοι γνωρίζουμε αλλά λέιζερ και μάλιστα μέσω δύο οπτικών διαδρομών. Η μια διαδρομή τροφοδοτεί το μπλε πάνελ ενώ η άλλη, αφού περάσει μέσα από διχρωικά φίλτρα, θα «χτυπήσει» το πράσινο και κόκκινο πάνελ.

Έτσι παράγεται φως. Η διάρκεια ζωής των λέιζερ είναι 30.000 ώρες σε eco mode. Φανταστείτε ότι μιλάμε για πολλά χρόνια χρήσης εάν θεωρήσουμε ότι μια μέση χρήση του προβολέα θα είναι τέσσερις με πέντε ώρες καθημερινά. Η φωτεινότητα του είναι 1.500 ANSI Lumens (μέτρηση κατά ISO) ίδια με το προηγούμενο μοντέλο. Η μηχανική ίριδα που βρίσκουμε στα υπόλοιπα μοντέλα της εταιρείας έχει αντικατασταθεί από ένα είδος αλγόριθμου κάτι σαν δυναμικό contrast ελέγχοντας με αυτόν τον τρόπο την φωτεινότητα των λέιζερ. Η φωτεινότητα του προβολέα μπορεί να ρυθμιστεί μέσα από τρεις επιλογές φωτεινότητας (eco, middle και high). Ο φακός που φιγουράρει στο κέντρο είναι νέος, διαφορετικός ποιοτικότερος και ικανός να ανταπεξέλθει σε 4Κ αναλύσεις και με ηλεκτρικές δυνατότητες όπως zoom, focus αλλά και μνήμες θέσεις τους. Η μετατόπιση του φακού μπορεί να γίνει είτε στον οριζόντιο άξονα κατά 40% είτε στον κατακόρυφο άξονα κατά 90%, ενώ το ποσοστό αυτό μειώνεται εάν η κίνηση του φακού γίνει και στους δυο άξονες.

Οι διακόπτες ελέγχου του προβολέα είναι κρυμμένοι στην δεξιά πλευρά μου ενώ στο πίσω μέρος υπάρχουν οι θύρες από τις οποίες τροφοδοτούμε τον προβολέα με σήμα μέσω δυο εισόδων HDMI και αναλογικό μέσω συνδέσεων Video, Component και D-Sub 15 pin. Μόνο μια από τις θύρες HDMI υποστηρίζει HDCP 2.2. Επίσης μπορεί να υποστηρίξει και σήμα με ρυθμό ανανέωσης 60Hz και όχι μόνο 30Hz, όταν το σήμα που τον τροφοδοτούμε είναι 4K. Το νέο που βρίσκουμε εδώ είναι ότι ο αναβαθμισμένος αυτός προβολέας μπορεί πλέον να διαχειριστεί και σήματα HDR. Για την ακρίβεια έχει τέσσερις προ-ρυθμισμένες μνήμες οι οποίες ανάλογα με το εισερχόμενο σήμα και «διαβάζοντας» τα metadata αυτού (σήματος) κλειδώνει στην αντίστοιχη μνήμη. Η δομή του μενού έχει παραμείνει αναλλοίωτη με μερικές όμως επιπλέον επιλογές. Υπάρχουν έξι προεπιλογές Dynamic, Living room, Natural, Cinema, Adobe RGB, Digital Cinema και Bright Cinema με σημαντικότερες τις Adobe RGB, Digital Cinema οι οποίες μπορούν να υποστηρίξουν 4K Blu-ray player με διευρυμένη χρωματική γκάμα (Rec.2020 και DCi-P3).

ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ
Έχοντας την εμπειρία του EH-LS10000 και έχοντας παίξει με πολλούς από αυτούς μπορώ να πω ότι αποτελεί ένα κορυφαίο μηχανάκι. Ο νέος της παρέας έχει φέρει μαζί του δυο μεγάλες και σημαντικές διαφορές. Η πρώτη είναι η υποστήριξη του HDR και ο νέος αλγόριθμος του 4K enhancement παρόμοιο με αυτό που βρίσκουμε στον EH-TW9300. Η εικόνα του με την πρώτη ματιά έχει μια αληθοφάνεια. Είχαμε σημειώσει και στον LS10000 ότι η αληθοφάνεια των χρωμάτων και η ταύτιση τους με την πραγματική εικόνα είναι σχεδόν υποδειγματική. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πηγής φωτός που φασματικά αποδίδει σχεδόν ιδανικά. Μέσω της ρύθμισης panel alligmiment μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την σωστή σύγκλιση, ενώ το color aberration λόγω φακού είναι ελάχιστο και μόνο στα όρια του.

Η οξύτητα της εικόνας είναι υποδειγματική με το αντίστοιχο ρυθμιστικό στο μηδέν. Εάν είστε από αυτούς που τους αρέσει η περίσσια οξύτητα της εικόνας σας δίνετε η ευκαιρία να «πειράξετε-ενεργοποιήστε» το «super resolution». Μια τιμή κοντά στο δυο είναι υπέρ αρκετή ενώ η τιμή τρία είναι υπερβολική και δημιουργεί τεχνουργήματα στην προβαλλόμενη εικόνα.

Το super resolution μπορεί να ενεργοποιηθεί και στο 4K ενώ και εδώ ισχύει το ίδιο σχετικά με τις τιμές. Με την ενεργοποίηση του 4Κ και λόγω της χρήσης του νέου αλγόριθμου η εικόνα δεν χάνει την ευκρίνεια και την σπιρτάδα του, όπως είχαμε συναντήσει στον EH-LS10000, ενώ αποκτά μια film like αίσθηση μια και γίνετε πιο συμπαγής. Η ίριδα δουλεύει σχεδόν άψογα και στις δυο θέσεις. Το επίπεδο του μαύρου είναι πολύ καλό με λιγότερη συμπίεση στα χαμηλά IRE από το προηγούμενο μοντέλο ενώ η ψαλίδα με τους JVC αρχίζει να κλείνει. Με την «ίριδα» απενεργοποιημένη οι λεπτομέρειες στις δύσκολες σκοτεινές και υποφωτισμένες σκηνές αποδίδονται σωστά και με το σωστό contrast. Στην κίνηση δεν παρατήρησα κανένα πρόβλημα ενώ η επιλογή του frame interpolation είναι κάτι που θα θελήσουν να χρησιμοποιήσουν αρκετοί. Δεν χρειάζονται όμως υπερβολές γιατί τα artifacts καραδοκούν.

Για να είμαι ειλικρινής περίμενα από αυτό το ανανεωμένο μοντέλο να έχει περισσότερη φωτεινότητα και όχι μόνο 1.500 Ansi Lumens και αυτό λόγω της υποστήριξης HDR που απαιτεί μεγαλύτερη φωτεινότητα. Η αλήθεια είναι ότι κανένας προβολέας μέχρι και τα 20.000€ (και λίγα λέω) δεν μπορεί να αποδώσει με πιστότητα περιεχόμενο με HDR. Η δυναμική περιοχή τέτοιου υλικού είναι μεγάλη και όπως είναι φυσικό η αυξημένη φωτεινότητα είναι αυτή που έχει τον πρώτο λόγο για την σωστή απόδοση της εικόνας.

Σε υλικό 4Κ UHD (3.840×2.160) ο προβολέας κλείδωσε αμέσως ενώ αναγνώρισε και το χρωματικό πρότυπο. Εάν η ταινία που παρακολουθούμε είναι και HDR τότε θα «καταλάβει» μέσω metadata (ενσωματωμένα στοιχεία ταυτότητας υλικού) και θα ενεργοποιήσει αυτόματα (default επιλογή) ένα από τα τέσσερα διαφορετικά mode με τα οποία είναι εφοδιασμένος ο προβολέας. Το 4K-enhanced που χρησιμοποιεί ο EH-LS10500, είναι νέο καλύτερο από αυτό που είχε το προηγούμενο μοντέλο. Τα πιθανά κλειδώματα (HDR1, HDR2, HDR3, HDR4) είναι άμεσα συνδεδεμένα με την φωτεινότητα που είναι γραμμένη η ταινία, που αντιστοιχούν σε φωτεινότητες 400 ή 1000 ή 4000 ή 10000 Nits. Στις περισσότερες ταινίες ο προβολέας κλείδωνε στο HDR2 και όπως είναι φυσικό η πτώση φωτεινότητας ήταν μεγάλη και η εικόνα παρά HDR έδειχνε.

Για να δούμε σωστά το HDR υλικό μας έπρεπε να επιλέξουμε εμείς το HDR1 αλλά και να παίξουμε εκ νέου με το contrast και το brightness όπως και με το gamma. Το αποτέλεσμα ήταν ικανοποιητικό, σε καμιά περίπτωση μην περιμένετε το HDR μιας κορυφαίας τηλεόρασης, αλλά θα σας ικανοποιήσει. Η δυναμική της εικόνας έχει γίνει μεγαλύτερη τώρα. Φυσικά εάν κάτι τέτοιο δεν σας αρέσει υπάρχει η δυνατότητα να επιλέξετε από το αντίστοιχο μενού την θέαση σε SDR mode με νέες, φυσικά, ρυθμίσεις. Συνολικά έχουμε τον καλύτερο cinema προβολέα της Epson και αυτό σημαίνει πολλά.

ΥΠΕΡ
• Χρώματα και χρωματική σταθερότητα
• Contrast
• Υποστήριξη HDR
• 30.000 ώρες λειτουργίας

ΚΑΤΑ
• Δεν είναι native 4Κ
• Θορυβώδες στο High mode

ΣΧΟΛΙΟ
Ο νέος Epson είναι κορυφαίος στην κατηγορία του και ικανό να σας χαρίσει απίστευτες κινηματογραφικές βραδιές και μάλιστα με τη δύναμη του HDR και της λέιζερ που σε βάθος χρόνου δεν αλλοιώνονται τα χρώματα της.

TEXNIKA XAΡAKTHΡΙΣTIKA
EPSON ΕΗ-LS10500
Τεχνολογία: Reflective, 0.74 R-HTPS, 16:9 (native), 1.920x1080 pixels
Ονομαστική φωτεινότητα: 1.500 lumens (ANSI)
Ονομαστικός λόγος αντίθεσης: Absolute black
Τύπος & Ισχύς λυχνίας: Laser Light source, 41.9 mW
Διάρκεια ζωής λυχνίας: 17.000-30.000 ώρες
Φακός: F/1,28-2,73
Απόσταση προβολής 100΄΄: Από 3 έως 6,4 μ.
Είσοδοι: 2xΗDMI, 1xVideo, 1xS-Video, 1xComponent (Y/CB/CR), 1x15-pin Mini D-Sub, 2xTrigger (out), 1xLAN
Διαστάσεις (ΠxΥxΒ): 550x225x553 χλστ.
Βάρος: 18,0 κιλά

Επαφή: EPSON 210.8099.499
Τιμή: 7.399 ευρώ
 

Κείμενο: Μανώλης Καστρουνής

Μετρήσεις
Η απόδοση του Epson EH-LS10500 είναι πανομοιότυπη με αυτήν του LS10000. Για θέαση ταινιών η επιλογή Natural, αποτελεί και την ιδανικότερη επιλογή με μικρά σφάλματα στην κλίμακα του γκρι ενώ τα χρώματα ήταν σωστά τοποθετημένα στο χρωματικό τρίγωνο και με φωτεινότητες σωστά ταιριασμένες. Η θερμοκρασία μετρήθηκε στα 6.790Κ. Η επιλογή 2,2 στο gamma αποτελεί την εύκολη λύση και σωστή θα έλεγα. Το color management λειτουργεί σωστά και μικρομετρικά. Η φωτεινότητα μετρήθηκε στα 993 Ansi (52,2 fL) με τον προβολέα να έχει τοποθετηθεί απέναντι από την 84 ιντσών οθόνη σε απόσταση 3,2 μέτρων. Οι διαφορές φωτεινότητας μεταξύ Eco και High mode ανέρχεται στο 45% λιγότερο από αυτό του 10.00 που ήταν περίπου 75%. Ο LS10000 είναι ο πρώτος προβολέας που υποστηρίζει διευρυμένο χρωματικό τρίγωνο στο Digital mode.