Καλά, πόσες φορές θα γιορτάσει η KEF τα 50 χρόνια της; Αυτή ήταν η συνήθης ερώτηση κατά τα αποκαλυπτήρια του νέου της ηχείου στην Έκθεση του Μονάχου, αλλά και αργότερα, σε άλλες παρουσιάσεις.
Οι άνθρωποι της ΚΕF στην ερώτηση αυτή χαμογελούσαν με νόημα… λέγοντας ότι το LS50 είναι η «τελευταία» γιορτή μας για τα 50χρονα. Πιστεύουν τόσο πολύ σε αυτό το ηχείο, που μερικές εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του απλώς εξαφανίστηκε από την αγορά, η ζήτηση κορυφώθηκε και οι παραγγελίες από Αυστραλία μέχρι Νότια Αφρική ακόμη πέφτουν βροχή. Στην Ελλάδα τα πρώτα ζευγάρια που ήρθαν εξαφανίστηκαν και η λίστα της αναμονής τώρα αυξάνεται.
Η KEF έχει τιμήσει όλα αυτά τα χρόνια την υψηλή πιστότητα με το παραπάνω, όχι μόνο ως εμπορική εταιρεία, αλλά και ως Κέντρο Έρευνας, αναπτύσσοντας ουκ ολίγες πατέντες στο χώρο της ηλεκτροακουστικής. Από την αρχή της ιστορίας της χρησιμοποιούσε όργανα -αν δεν υπήρχαν, τα έφτιαχνε-, εργαλεία ανάλυσης, μελέτες ακουστικής, επιστημονικά συγγράμματα και πολλούς μηχανικούς, μερικούς από τους οποίους είχα την τιμή να γνωρίσω.
Από τις πρώτες δημιουργίες του Raymond Cooke -που αναφέρονται στο πανέμορφο βιβλίο των Ken Kessler και Dr. Andrew Watson για τα 50χρονα της KEF, το οποίο κοσμεί τον τελευταίο καιρό τη βιβλιοθήκη μου- μέχρι το Blade, η εταιρεία αυτή έχει τη δική της άποψη για τον ήχο. Ποτέ δεν έπαψε να βελτιώνει τα έργα της, αν και το ήξερε από την πρώτη στιγμή ότι αυτά επηρεάζονται σημαντικά από το χώρο μέσα στον οποίο πρόκειται να βρεθούν.
Ποτέ ένας κατασκευαστής ηχείων δεν μπορεί να προβλέψει το χώρο που θα «παίξει» το ηχείο του, και αυτό θα είναι πάντα ο αδύνατος κρίκος της αλυσίδας. Πάντα η KEF ήταν μια τεχνική εταιρεία ηχείων με γνώσεις, εμπειρία και αποτέλεσμα. Δεν προσπάθησε να απομονωθεί στο high end επίπεδο και είχε πάντοτε στους καταλόγους της από φθηνά έως πολύ ακριβά ηχεία.
Όλα επιπέδου. Η μεγαλύτερη, για μένα, δημιουργία της KEF είναι αδιαμφισβήτητα το Uni-Q, αυτό το ομοαξονικό μεγάφωνο που από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 χαρακτηρίζει την ιστορία της εταιρείας. Μια κρίσιμη ισορροπία -ένα πάντρεμα- μιντ-γούφερ και τουίτερ.
Μια σημειακή πηγή, ένα μεγάφωνο μοναδικής αρχιτεκτονικής, για το οποίο δημιούργησαν πρωτοποριακή ανάρτηση, ειδικό κυματοδηγό σχήματος «μανταρινιού» (Τangerine), με τελικό σκοπό το χωρίς περιορισμούς τονικό εύρος. Η ΚΕF «ψάχθηκε» πολύ με τα υλικά των μεμβρανών των τουίτερ, χρησιμοποίησε κράματα αλουμινίου, ενώ για τους κώνους του γούφερ πρωταγωνίστησε το μαγνήσιο.
Ο κατασκευαστής πειραματίστηκε με αυτά τα υλικά, ώστε να επιτύχει ταυτόχρονα υψηλή απόσβεση και χαμηλή μάζα, κάτι που είναι σημαντικό σε ένα καλό μεγάφωνο. Στο Uni-Q έχουμε δύο μεγάφωνα σε ένα.
Πώς θα ήταν, λοιπόν, δυνατόν η KEF τα 50 χρόνια της να μην τα γιορτάσει με ένα ηχείο βασισμένο στο μεγάφωνο Uni-Q, και αυτό είναι το LS50 της δοκιμής. Όλα τα άλλα, ότι είναι ο διάδοχος του LS3/5a, του θρυλικού ηχείου μόνιτορ του BBC, ένα από τα πιο επιτυχημένα μικρά ηχεία στον κόσμο, που έχει ακόμη χιλιάδες μανιώδεις υποστηρικτές, δεν είναι τίποτε άλλο από άφθονο marketing.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Το ζητούμενο είναι κατά πόσο αυτό το ζευγάρι των μικρών σε όγκο ηχείων παίζει τόσο πολύ καλά; Η απάντηση βρίσκεται στην εξέλιξη της τεχνολογίας. Σήμερα οι κατασκευαστές, ακόμα και εμείς με τα PC μας, έχουν τόσο δυνατούς υπολογιστές, που μπορούν να μελετήσουν, να αναλύσουν και να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα σχεδιασμού μιας καμπίνας, αφού μπορούν να πραγματοποιήσουν Γρήγορου Μετασχηματισμού Fourier (FFT) αναλύσεις.
Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα στο σχεδιασμό ενός ηχείου. Με αυτόν τον τρόπο εντοπίζουμε τα προβλήματα των ηχείων και τα βελτιώνουμε, κάτι που σίγουρα δεν μπορούμε να κάνουμε με το αυτί. Ειδικά σε ηχεία βάσης, όπως το LS50, όπου τα μπάσα μπορεί να είναι περιορισμένα ή τα μεσαία πιο ευαίσθητα από το υπόλοιπο φάσμα. Βέβαια, κανένα πρόγραμμα υπολογιστή δεν μπορεί να παραβιάσει τους νόμους της Φυσικής, αλλά μπορεί να πιέσει ακόμα περισσότερο τα όρια.
Στο LS50 έγιναν πολλές μελέτες σχετικά με τις διαθλάσεις των ηχοκυμάτων στην πρόσοψη του ηχείου, το σχεδιασμό του κροσόβερ, αλλά και την οπή ανάκλασης των μπάσων. Ύστερα από αυτές, η KEF για το LS50 ανέπτυξε πολλές πατέντες.
Για την καμπίνα χρησιμοποιήθηκε ξύλο, που επιστρώθηκε με ένα πολυστρωματικό υλικό, το οποίο με ειδική επεξεργασία συγκόλλησης γίνεται «ένα». Η μπάφλα είναι καμπύλη και καθόλου ευθύγραμμη, για καλύτερη απόκριση ακόμα και εκτός άξονα. Η υψηλή μηχανολογική αξία του ηχείου συνεχίζεται. Η μπάφλα είναι συνδεδεμένη με το υπόλοιπο σώμα του ηχείου με τέσσερις βίδες μεγάλης διαμέτρου, που διέρχονται μέχρι το πίσω μέρος.
Μετά την αφαίρεσή τους εντοπίζουμε πως υπάρχουν δύο εγκάρσιες ενισχύσεις στο εσωτερικό (θυμίζει το Μatrix της B&W), κάτι σαν σταυρός που δημιουργούν τέσσερις τομείς, τρεις από τους οποίους είναι γεμάτοι με αφρώδες υλικό πολυουρεθάνης μεσαίας πυκνότητας. Αυτή η κατασκευή είναι επίσης απόρροια των μηχανικών της KEF, ώστε να ελέγξουν και να διορθώσουν τις συνέπειες που επιφέρουν χρωματισμό στον ήχο, που οφείλεται κυρίως στη διάθλαση της πρόσοψης (μπάφλας) από δονήσεις που παράγονται από το μεγάφωνο προς την καμπίνα.
Έτσι, έχουμε μια λύση αρκετά πρωτότυπη, παρεμβάλλοντας υλικά υψηλής μηχανικής αντοχής και χαμηλής ακαμψίας μεταξύ της πρόσοψης, των δύο εσωτερικών ενισχύσεων και του μεγαφώνου. Αυτή η δομή, σύμφωνα με τους ανθρώπους της KEF, μειώνει τους κραδασμούς περίπου κατά 23dΒ. Το κροσόβερ αναπτύσσεται σε δύο πλακέτες. Αυτές είναι τοποθετημένες μακριά η μία από την άλλη, ώστε να μην αλληλοεπηρεάζονται, ειδικά τα πηνία τους. Τα ηχεία παρέχουν μόνο ένα σετ ακροδεκτών ηχείων και η οπή ανάκλασης των μπάσων βρίσκεται ψηλά στην πίσω όψη. Αυτή δεν έχει σταθερή διάμετρο.
Η KEF την ονομάζει «Elliptical flexible port» και τέτοια είναι. Το σχήμα του σωλήνα της οπής bass reflex στις άκρες έχει ελλειπτικό σχήμα, το κέντρο είναι στρογγυλό και σημαντικά πιο στενό, ενώ είναι μικρού μήκους. Η γεωμετρία του σωλήνα είναι μελετημένη με προσομοίωση φυσικών συστημάτων με τη μέθοδο των πεπερασμένων στοιχείων.
Οι μηχανικοί της KEF έχουν επενδύσει την εσωτερική επιφάνεια του κεντρικού τμήματος του σωλήνα με μαλακό, αφρώδες υλικό, για να ελαχιστοποιηθούν οι ανακλάσεις περίπου κατά 15dB σε σχέση με έναν απλό πλαστικό σωλήνα. Μάλιστα, αν είστε παρατηρητικοί, μπορείτε να δείτε τις «συσπάσεις» του σωλήνα, που οφείλονται στο υλικό των τοιχωμάτων, αν οδηγήσετε το ηχείο με συχνότητες κοντά τα 50Ηz.
Η όλη αρχιτεκτονική του ηχείου έχει ως στόχο τη γρήγορη απόσβεση, και πράγματι το καταφέρνει. Για τελευταίο αφήσαμε το μεγάφωνο, το Uni-Q, που έχει απόχρωση ροζ χρυσού, που είναι τόσο της μόδας στη μακρινή Ανατολή, όπου και κατασκευάζεται το ηχείο.
Πρόκειται για την τελευταία γενιά Uni-Q ομοαξονικού μεγαφώνου, που είναι βελτιστοποιημένο για σωστή διασπορά. Υπάρχουν αυλακώσεις τύπου Ζ-flex στην ανάρτηση και μεγάλοι αεραγωγοί κάτω από την αράχνη.
ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ
Αν και τα ηχεία παρουσιάζονται ως near field μόνιτορ, αυτά είναι και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ηχεία κανονικής «ανοιχτής» ακρόασης. Τα τοποθετήσαμε σε βάσεις, είναι αμαρτία να τοποθετηθούν σε ράφια βιβλιοθήκης, εμπρός από τη θέση ακρόασης, και όλα ήταν έτοιμα για το ταξίδι.
Ο ήχος τους είναι μουσικότατος, παρόλο το μικρό τους μέγεθος, πραγματικό κατόρθωμα για την KEF. Tα αυθεντικά όργανα παρουσιάζονται με φυσικότητα, ενώ λαμβάνουμε μια εκτεταμένη κάλυψη του ηχητικού φάσματος. Διαχειρίζονται με μαεστρία ακόμα και ενισχυτές υψηλής ισχύος, αν και έχουν ευαισθησία 85dB (μέτρηση εργαστηρίου) και δημιουργούν ένα υπέροχο στερεοφωνικό πεδίο στο χώρο ακρόασης. Τοποθετώντας κορυφαίες ηχογραφήσεις στο player, εισέπραξα μοναδικές στιγμές.
Ο ήχος τους είναι φυσικός, ελκυστικός σε ό,τι είδος μουσικής κι αν κληθούν να αναπαραγάγουν. Το ηχόχρωμά τους ευχάριστο και ισορροπημένο, ακόμα και εκτός άξονα, με καλά τελειώματα των μουσικών φράσεων. Σε κλασική μουσική έχουμε σωστές βάσεις, εκπληκτικά σταθερές χαμηλές συχνότητες και εκλεπτυσμένη περιγραφή. Ακρίβεια περιγράμματος της ορχήστρας και των χρωμάτων της, γεγονός που δείχνει την επιτυχημένη χρήση του μεγαφώνου Uni-Q ως σημειακής πηγής.
O χαρακτήρας τους είναι ευγενικός, συναισθηματικός και μεγάλος, με πληρότητα και ουσία. Δε λείπει η ισορροπία. Τα χαμηλά σε λογικές ποσότητες είναι διαχωρίσιμα, όμως δε συμβαίνει το ίδιο όταν αυτά είναι σύνθετα σε πληροφορία. Είναι πραγματικά μεγάλη η προσπάθεια που έκανε η KEF να φέρει στο φως το LS50 και μαζί του να ξαναφέρει στη μόδα το θρυλικό LS3/5a.
Ο ήχος του νέου είναι κατά πολλές φορές καλύτερος από του γοητευτικού «παππού», αφού χρησιμοποιεί την τεχνολογία του 2012, και μάλιστα με πρωτοποριακές ιδέες και υλικά. Μεγάλο του ατού η χαμηλή τιμή του LS50, αλλά και ο πλούσιος σε δυναμικά και λεπτομέρειες ήχος του.
ΥΠΕΡ
Τεχνολογία
Τιμή
Ήχος
Κατασκευή και εμφάνιση
ΚΑΤΑ
Μικρή ευκρίνεια στα σύνθετα χαμηλά
Δυσεύρετο
ΣΧΟΛΙΟ
Ένα ηχείο που πάει να γίνει best-seller στην παγκόσμια αγορά. Αποδεικνύει ότι υπάρχει τεχνολογική εξέλιξη στην ηλεκτροακουστική και στα υλικά «κίνησης του αέρα». Αν το εντοπίσετε, αγοράστε το. Πού ξέρετε; Ίσως κάποτε να γίνει τόσο συλλεκτικό όσο το LS3/5 του BBC.
TEXNIKA XAΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΕΙΔΟΣ: Ηχείο βάσης, δύο δρόμων, ομοαξονικού μεγαφώνου τύπου bass reflex
ΜΕΓΑΦΩΝΟ: 1xUni-Q διαμέτρου 13 εκ. (το τουίτερ είναι 2,5 εκ.)
ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ: 47Ηz-45kHz (-6dB) ή 79Ηz-28kHz (±3dB)
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΚΡΟΣ: 2,2kHz
ΑΝΤΟΧΗ ΙΣΧΥΟΣ: 25-100W
EYAIΣΘΗΣΙΑ: 85dB
ΕΜΠΕΔΗΣΗ: 8Ω (ελάχιστη 3,2Ω)
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 302x200x278 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 7,2 κιλά
ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: ETYT
ΕΠΑΦΗ: 210.6741.363
ΤΙΜΗ: 999 ευρώ